SOWA OPAC : Gminny Ośrodek Kultury i Czytelnictwa w Białobrzegach

18 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Ucieczka z Sobiboru / Tomasz Toivi Blatt ; przeł. z ang. Małgorzata Szubert. - Warszawa : Świat Książki, cop. 2010. - 309, [1] s., [16] s. tabl. : fot. ; 21 cm.

Autor

Blatt Tomasz Toivi (1927- ) Szubert Małgorzata.

Temat

Blatt, Tomasz Toivi (1927- ) Obóz hitlerowski Sobibór Obozy koncentracyjne Żydzi Holocaust

Gatunek

Pamiętniki żydowskie

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(100)"1939/1945" ::341.322.5 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Anioł życia z Auschwitz : historia inspirowana życiem położnej z Auschwitz / Nina Majewska - Brown. - Warszawa : Wydawnictwo Bellona, 2020. - 362, [6] strony ; 22 cm.

Autor

Brown Nina Majewska.

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Obozy koncentracyjne Kobieta Położne Poród Noworodek Ocaleni z Holokaustu

Gatunek

Powieść obyczajowa Powieść historyczna

W piekle Auschwitz, do którego trafiali mężczyźni i kobiety, rodziły się także dzieci. Auschwitz ma różne oblicza, lecz jednym z najgorszych i najbardziej tragicznych jest los dzieci, które przychodziły tu na świat. Bezbronne, bez szans na przeżycie. Jednak i tu pojawiały się anioły: położne, pielęgniarki i kobiety, które robiły wszystko, by je ocalić. Jedną z nich była Stanisława Leszczyńska. Położna, która gdy trafiła do Auschwitz, nie tylko nie straciła nadziei, ale pobyt tam potraktowała jak misję. Nazywana Mateczką, niosła pociechę innym, ale przede wszystkim odbierała porody więźniarek. W koszmarnych warunkach, nawet bez wody, za to pod czujnym okiem Mengelego. Nie pozwoliła umrzeć ani jednemu noworodkowi i ani jednej matce. [lubimyczytac.pl].

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Króliki z Ravensbrück / Anna Ellory ; przełożył Michał Juszkiewicz. - Warszawa : Prószyński i S-ka, 2020. - 445, [1] strona ; 21 cm.

Autor

Ellory Anna. Juszkiewicz Michał.

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura angielska

Temat

Ravensbrück (niemiecki obóz koncentracyjny) Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Eksperymenty medyczne na ludziach Kobieta Obozy koncentracyjne Ojcowie i córki Więźniowie obozów Berlin (Niemcy)

Gatunek

Powieść obyczajowa

Nadzieja nie umiera nigdy, nawet w czasach największego mroku. Berlin, rok 1989. W dniach upadku muru wzniesionego pomiędzy Wschodem a Zachodem Miriam Winter opiekuje się swoim umierającym ojcem. Ciężko chory człowiek powtarza jedno imię: Frieda. To imię oraz obozowy numer, odkryty niespodziewanie na jego nadgarstku, pod paskiem zegarka, naprowadzają Miriam na trop strzeżonej od lat tajemnicy. Szukając informacji na temat jego przeszłości, Miriam zagląda do szafy w pokoju matki. Wśród rzeczy po niej znajduje kobiecy pasiak, a w nim zaszyte dziesiątki listów pisanych przez tajemniczą Friedę do ojca Miriam, Heinricha. Listy te opowiadają o "królikach" z Ravensbrück, czyli więźniarkach poddawanych okrutnym eksperymentom medycznym, a słowa i zdania rozsiane wśród opisów ich cierpienia i poświęcenia układają się w historię miłości, którą Heinrich przez blisko pół wieku skrywał na dnie swojego serca. Zainspirowana niezwykłym losem kobiet z hitlerowskiego obozu, Miriam postanawia zburzyć mury, którymi sama się otoczyła. Nadzieja bowiem nie umiera nigdy, nawet w czasach największego mroku. [lubimyczytac.pl].

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.111-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Dziecko w śniegu / Włodek Goldkorn ; przełożyła Joanna Malawska ; zdjęcia Neige De Benedetti. - Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2018. - 252, [3] stron : ilustracje ; 22 cm.

Autor

Goldkorn Włodek. Malawska Joanna. De Benedetti Neige.

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Żydzi II wojna światowa (1939-1945) Okupacja niemiecka Polski (1939-1945) Obozy koncentracyjne Prześladowanie

Dzieciństwo spędził w Katowicach. Mieszkał w domu opuszczonym przez Niemców. W przestronnych i jasnych pokojach stały meble w stylu biedermeier. Przymocowane były do nich tabliczki z ciemnego metalu z napisem „własność Trzeciej Rzeszy” i swastyką. Swastyki stały się codziennością, oswojoną częścią jego dziecięcego imaginarium. Jako mały chłopiec bawił się z kolegami „w Auschwitz”. Włodek Goldkorn – Żyd, Polak, ceniony włoski publicysta – podobnie jak wiele innych dzieci osób ocalałych z Holocaustu całe życie spędził w cieniu Zagłady, wśród strzępków opowieści, fragmentów wspomnień. Jego ciocia Nachcia poszła do komory gazowej z córeczką na rękach. „To nie jest świat godzien tego, żeby na nim żyć” – powiedziała, choć mogła oddać dziecko i uniknąć śmierci. Jego ciocia Chajtełe, uciekając przed Niemcami, porzuciła niemowlę w śniegu. Przeżyła. Tego, kto przetrwał Zagładę, nie można sądzić ludzką miarą, pisze Goldkorn. Prawda o Zagładzie leży w wielości narracji, w niepewności wspomnień, w niedomówieniach. Jest opowieścią świadków, ale też katów. Dziecko w śniegu to traktat o pamięci, o prawdzie, o doświadczeniu zła, o przetrwaniu. [wydawca]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).082.2 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Wspomnienia z Sachsenhausen : dzieje uwięzienia profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego / Jan Gwiazdomorski. - Kraków : Wydawnictwo Literackie, 1969. - 280 s. ; 20 cm.

Autor

Gwiazdomorski Jan (1899-1977).

Temat

Obóz hitlerowski Sachsenhausen-Oranienburg Obozy hitlerowskie Obozy koncentracyjne

brak informacji o dostępności

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Brak informacji o dostępności: sygn. 94(100)"1939/1945" (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Tacy byliśmy : wspomnienia więźnia nr 15262 z KL [Konzentrationslager] Auschwitz / Michał Kubiak. - Warszawa : Wydaw. MON, 1981. - 134, [2] s. : [4] k. il. ; 20 cm.

Autor

Kubiak Michał.

Temat

Obozy koncentracyjne Pamiętniki polskie

niedostępna

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Egzemplarze są obecnie niedostępne: sygn. 94(100)"1939/1945":94(438).082

Książka

W koszyku

oceń

Dziewczynka, która nie potrafiła nieawidzić / Lidia Maksymowicz, Paolo Rodari ; przekład Anna Wójcicka - Kraków : Znak Horyzont, 2022.

Autor

Maksymowicz Lidia. Rodari Paolo. Wójcicka Anna.

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Eksperymenty medyczne na ludziach Obozy koncentracyjne Więźniowie obozów

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia Biografia

Dziedzina i ujęcie

Historia

Lidia ma trzy latka, gdy trafia do Auschwitz. Ukrywa się pod pryczą przed wzrokiem doktora Mengelego. Nie zawsze skutecznie. Eksperymenty pamięta do dziś. Po wojnie trafia do nowej rodziny - biologiczną zabrała wojna. Wiele lat później okaże się, że matka jednak żyje - mieszka w dalekiej Rosji i nigdy nie przestała szukać swojej córki.

Lidia Maksymowicz była jedną z półtora miliona osób, które przeszły przez Auschwitz. Jedną z siedmiu tysięcy, które doczekały wyzwolenia obozu. Numerem wytatuowanym na ręku. Długo zaklejała go plastrem. Żeby ludzie nie pytali. Żeby nie musiała tłumaczyć. Ale numeru nie usunęła - by dziś opowiadać o piekle, które przeżyła, o utraconym dzieciństwie i najmroczniejszym sprawdzianie z człowieczeństwa.

Ponad 70 lat później wyblakły już numer całuje papież Franciszek. 70072. Symbol zwycięstwa nad nienawiścią. [nota wydawcy]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 929-051(438)"20" (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Opowieści o nadziei : znajdowanie inspiracji w codziennym życiu / Heather Morris ; przełożyła Kaja Gucio. - Warszawa : Marginesy, 2021. - 297, [7] stron ; 21 cm.

(Tatuażysta z Auschwitz ; 3)

Autor

Morris Heather.

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura australijska

Temat

Sokolov, Ludwig (1916-2006) Morris, Heather Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) II wojna światowa (1939-1945) Obozy koncentracyjne Przestępstwo wojenne Oświęcim (woj. małopolskie)

Gatunek

Opowiadania i nowele biograficzne Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Historia

Kiedy Heather Morris wysłuchała wspomnień lalego Sokołowa - tatuażysty z Auschwitz - i postanowiła przenieść je na papier, nie spodziewała się, że ta historia porwie miliony osób na świecie : młodych is tarych, a jej przyniesie międzynarodową sławę. I że pozwoli opowiedzieć nie mniej ważną historię Cilki - najdzielniejszej osoby, z jaką zetknął się Lale. W swojej najnowszej książce Heather opowiada o serdecznej przyjaźni z Lalem : o tym, jak się poznali i jak zaufali sobie na tyle, by zwierzył się jej z tego, o czym milczał od czasu zakończenia II wojny światwej. I jak zmieniło to ich oboje.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.111(94)-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Podróż Cilki / Heather Morris ; przełożyła Kaja Gucio. - Warszawa : Wydawnictwo Marginesy, 2020. - 397 stron : mapa ; 21 cm.

(Tatuażysta z Auschwitz / Heather Morris ; 2)

Autor

Morris Heather. Morris Heather Tatuażysta z Auschwitz ;

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura australijska

Temat

Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) II wojna światowa (1939-1945) Obozy koncentracyjne Przestępstwa ze szczególnym okrucieństwem Łagry (ZSRR)

Gatunek

Powieść historyczna

Kontynuacja międzynarodowego bestsellera Tatuażysta z Auschwitz. Historia młodziutkiej dziewczyny, którą Lale Sokołow, tatuażysta z Auschwitz, uważał za najdzielniejszą osobę, jaką kiedykolwiek poznał. Uroda ją uratowała - i skazała na piekło. Cilka ma zaledwie szesnaście lat, kiedy trafia do Auschwitz. Tam szybko się uczy, że uroda daje siłę, a ta oznacza przetrwanie. Kiedy po trzech latach Armia Czerwona wyzwala obóz, dziewczyna nie odzyskuje wolności: zostaje oskarżona przez komunistyczne władze o kolaborację i skazana na piętnaście lat łagru w Workucie. Tak zaczyna się długa i bolesna podróż Cilki. Na Syberii staje przed wyzwaniami zarówno nowymi, jak i boleśnie znanymi, w tym niechcianą uwagą strażników. Młoda kobieta, która podczas Zagłady straciła całą rodzinę, musi się zmierzyć nie tylko z trudnymi warunkami życia na nieludzkiej ziemi i pracą ponad siły, ale i ciążącym nad nią poczuciem winy. W sowieckim łagrze spotyka ludzi dobrych i okrutnych, mądrych i zaślepionych, codziennie zmaga się ze śmiercią i terrorem. Ale odkrywa w sobie siłę, o którą się nigdy nie podejrzewała i widzi, że ??pomimo wszystkiego, co jej się przydarzyło, w jej sercu jest miejsce na miłość - miłość, która da jej siłę, by myśleć o przyszłości. To opowieść o cierpieniu, ale także o niezwykłej odwadze i harcie ducha w obliczu niesprawiedliwości i okrucieństwa. Opowieść o sile, niezłomności, człowieczeństwie i - przede wszystkim - nadziei, nawet w najgłębszych ciemnościach.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.111(94)-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Trzy siostry / Heather Morris ; przełożyła Kaja Gucio. - Warszawa : Marginesy, 2021. - 422, [2] strony : ilustracje ; 20 cm.

Autor

Morris Heather. Gucio Kaja.

Forma i typ

Książki

Przynależność kulturowa

Literatura australijska

Temat

Holokaust Kobieta Miłość Obozy koncentracyjne Ocaleni z Holokaustu Więźniowie obozów II wojna światowa (1939-1945) Żydzi

Gatunek

Powieść biograficzna

Kiedy są dziewczynkami, Cibi, Magda i Livi obiecują ojcu, że zostaną razem bez względu na wszystko. Wiele lat później, gdy trwa wojna, naziści wywożą szesnastoletnią Livi do Auschwitz. Jej starsza siostra Cibi wyrusza za nią – zamierza ją ochronić lub umrzeć przy niej. Magda ukrywa się w rodzinnym mieście na Słowacji, ale w końcu zostaje schwytana. W horrorze obozu zagłady trzy piękne siostry spotykają się ponownie. Choć żyją w najgorszym koszmarze, są razem. Składają sobie kolejną obietnicę: że będą żyć. Ich walka o przetrwanie wyrwie je z piekła Auschwitz, lecz będą musiały przetrwać marsz śmierci przez rozdartą wojną Europę, by ostatecznie trafić do ojczyzny, teraz pod rządami komunistów. Zdeterminowane, żeby zacząć od nowa, wyruszają w kolejną podróż - do Izraela. [nota wydawcy]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.111(94)-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Kazachstańskie noce / Herminia Naglerowa. - Łomianki ; Dziekanów Leśny : LTW, 2023. - 179, [3] strony ; 21 cm.

Autor

Naglerowa Herminia (1890-1957).

Forma i typ

Książki Proza Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Naglerowa, Herminia (1890-1957) II wojna światowa (1939-1945) Deportacje obywateli polskich w głąb ZSRR (1939-1941) Łagry (ZSRR) Obozy koncentracyjne Życie codzienne Kazachstan

Gatunek

Antologia Opowiadania i nowele autobiograficzne Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Historia

"Kazachstańskie noce" to zbiór opowiadań opisujących prawdziwe wydarzenia – przeżycia Polaków wtrąconych do więzień, wywiezionych do łagrów i zesłanych w głąb Rosji sowieckiej. Autorka opisuje codzienność łagiernej pracy, bezkres stepów, relacje i więzi ludzkie. Mimo formy nowelistycznej treść opowiadań nie jest fikcyjna. Naglerowa czerpała także z własnych doświadczeń – aresztowano ją w 1940 r. za działalność pisarską. W drugiej części tomu znajdują się sprawozdania z jej przesłuchań, którym niezwykle sprawne pióro Naglerowej nadało walor artystyczny, przez co można wpisać je w dział literatury pięknej. Wszystko to jest świadectwem poniewierki i męczeństwa Polaków zesłanych właśnie za to, że byli Polakami.

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Wierzyłam, że wrócę / Maria Slisz-Oyrzyńska. - Kraków : Wydawnictwo Literackie, 1988. - 148 s. ; 19 cm.

Autor

Oyrzyńska-Slisz Maria

Temat

Obóz hitlerowski Auschwitz-Birkenau Obozy koncentracyjne Wojna 1939-1945 r.

brak informacji o dostępności

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Brak informacji o dostępności: sygn. 94(100)"1939/1945" (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Prawo pięści / Mieczysław Panz. - Warszawa : PAX, 1977. - 359 s., [4] k. tabl. : fot. ; 20 cm.

Autor

Panz Mieczysław.

Temat

Wojna 1939-1945 r. Obozy koncentracyjne

niedostępna

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Egzemplarze są obecnie niedostępne: sygn. 94(438).082

Książka

W koszyku

oceń

Cyklon / Przemysław Semczuk. - Poznań : Wydawnictwo Świat Książki, 2020. - 286, [1] strony ; 21 cm.

Autor

Semczuk Przemysław (1972- )

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Auschwitz-Birkenau (niemiecki obóz koncentracyjny) Tajemnice Rodzina Przeszłość Obozy koncentracyjne

Gatunek

Powieść Powieść historyczna

Każda rodzina ma swoje tajemnice. Takie, o których pod żadnym pozorem się nie mówi i najchętniej zabiera ze sobą do grobu. Kasia, młoda energiczna bizneswoman, dowiaduje się, że ma siostrę, Małgorzatę, o której istnieniu nikt wcześniej nie wspominał. Kobiety wspólnie próbują wyjaśnić, dlaczego ta druga zaraz po urodzeniu została oddana do adopcji. Pogrzeb ich matki jest okazją do poznania przerażającego rodzinnego sekretu. Staje się również okazją do zrozumienia, jak daleko mogą posunąć się ludzie, żeby zachować pozory normalności. Konfrontacja i odtwarzana z trudem historia prowadzi siostry wprost do piekła Auschwitz-Birkenau. To, co wydarzyło się w czasie II Wojny Światowej, za drutami obozu koncentracyjnego, staje się kluczem do zrozumienia losów sióstr i kolejnych pokoleń.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Ucieczka z marszu śmierci / Gwen Strauss ; z angielskiego przełożyli Katarzyna Bażyńska-Chojnacka, Piotr Chojnacki. - Warszawa : Świat Książki Wydawnictwo, 2024. - 384 strony : fotografie, mapa ; 21 cm.

Autor

Strauss Gwen Bażyńska-Chojnacka Katarzyna Chojnacki Piotr (1974- )

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura amerykańska

Temat

Ravensbrück (niemiecki obóz koncentracyjny) II wojna światowa (1939-1945) Kobieta Obozy koncentracyjne Przyjaźń Ruch oporu Ucieczki więźniów Więźniowie obozów Francja Niemcy

Gatunek

Powieść biograficzna Powieść historyczna

Prawdziwa historia ciotecznej babki autorki, Helene Podliasky, która przewodziła grupie dziewięciu kobiet w ruchu oporu, które uciekły z niemieckiego obozu pracy i przez dziesięć dni przedzierały się przez linię frontu, aby wrócić do Paryża. Dziewięć, niespełna trzydziestoletnich agentek, które we Francji czynnie uczestniczyły w akcjach ruchu oporu, m.in. przemycały broń i ukrywały żydowskie dzieci, zostało aresztowanych przez francuska policję. Były torturowane przez gestapo i deportowane do Niemiec. Kobiety zaprzyjaźniły się i w ostatnich dniach wojny, podczas marszu śmierci, dokonały brawurowej ucieczki. Przedarły się przez linię frontu i wróciły z Niemiec do Paryża. [nota wydawcy]

brak informacji o dostępności

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Brak informacji o dostępności: sygn. 821.111(73)-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

W cieniu krematorium : wspomnienia z dziesięciu hitlerowskich więzień i obozów koncentracyjnych / Franciszek Stryj. - [Wyd. 4]. - Katowice : Śląsk, [1982]. - 307,[1] s. ; 20 cm.

Autor

Stryj Franciszek.

Temat

Obozy koncentracyjne Pamiętniki polskie Więziennictwo

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).082.2 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

oceń

Muzułman wraca do domu i inne pamiętniki więźniów hitlerowskich obozów koncentracyjnych. - Kraków : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985. - 324 s. ; 20 cm.

Temat

Przestępstwo wojenne Obozy hitlerowskie Obozy koncentracyjne

niedostępna

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Egzemplarze są obecnie niedostępne: sygn. 94(100)"1939/1945"